Η UNESCO είναι ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization). Ιδρύθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1945 και από τότε προσφέρει τις εξειδικευμένες υπηρεσίες του στους τομείς αυτούς σε όλο τον πλανήτη.
Η Εκπαίδευση, οι Κοινωνικές και οι Φυσικές Επιστήμες, ο Πολιτισμός και η Επικοινωνία είναι τα μέσα με τα οποία υπηρετεί τις πανανθρώπινες αξίες, με στόχο την ευημερία του ανθρώπου σε ένα ειρηνικό κόσμο.
Η UNESCO λειτουργεί ως ένα παγκόσμιο εργαστήριο ιδεών και διαδραματίζει ένα ρυθμιστικό ρόλο στην προώθηση της διεθνούς συνεργασίας θέτοντας τα πρότυπα σύναψης διεθνών συμφωνιών επί διαφόρων ζητημάτων τα οποία ανακύπτουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Ο Οργανισμός επίσης διευθετεί την διάδοση και την ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσης, ενώ παράλληλα προσφέρει βοήθεια στα κράτη μέλη ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, προκειμένου να υπηρετούν τους θεσμούς και τελικά τον άνθρωπο στις τοπικές κοινωνίες.
Εν συντομία, η UNESCO προωθεί τη διεθνή συνεργασία μεταξύ των 193 κρατών μελών και των 11 συνδεδεμένων μελών της στους τομείς της Εκπαίδευσης, της Επιστήμης, του Πολιτισμού και της Επικοινωνίας.
Η UNESCO ΕΠΙΤΕΛΕΙ ΠΕΝΤΕ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ:
Ως εργαστήριο ιδεών
Η προέλευση και οι συνέπειες των δραματικών αλλαγών που πραγματοποιούνται σήμερα πρέπει να γίνουν πλήρως κατανοητές σε συνάρτηση με το ρόλο που παίζουν η Εκπαίδευση, η Επιστήμη, ο Πολιτισμός και η Επικοινωνία. Η UNESCO διαδραματίζει βασικό ρόλο αφενός στην πρόβλεψη και τον εντοπισμό σημαντικών προβλημάτων για την κοινωνία και αφετέρου στη χάραξη στρατηγικής και πολιτικών για την επίλυσή τους, επί τη βάσει της υπεράσπισης ενός συνόλου ηθικών αρχών.
Ως φορέας συλλογής και διάχυσης πληροφοριών
Η UNESCO συμμετέχει στην συγκέντρωση και στη διάδοση των πληροφοριών, της γνώσης και των ορθών πρακτικών στους τομείς αρμοδιότητάς της, προτείνοντας καινοτόμες λύσεις, που υλοποιούνται μέσω πιλοτικών έργων. Η UNESCO προωθεί και συντονίζει περιφερειακά και παγκόσμια δίκτυα σε τρεις τομείς-άξονες: την έρευνα, την ανταλλαγή ερευνητικών αποτελεσμάτων και την κατάρτιση.
Ως διαμορφωτής προτύπων
Όταν οι χώρες υπερβαίνουν τις πολιτισμικές τους διαφορές και κατορθώνουν να συμφωνήσουν πάνω σε κοινούς κανόνες, τότε επιτυγχάνουν να συντάξουν επίσημα κείμενα, τα οποία είτε έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα, όπως οι συμφωνίες ή οι συμβάσεις, είτε είναι μη δεσμευτικού χαρακτήρα, όπως οι συστάσεις ή οι διακηρύξεις. Η UNESCO συμμετέχει σε αυτήν την προσπάθεια μέσω της λειτουργίας της ως διαμορφωτού προτύπων και λειτουργεί ως κεντρικό φόρουμ ιδεών για το συντονισμό των ηθικών και κανονιστικών ζητημάτων της εποχής μας, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή ιδεών και την αμοιβαία κατανόηση, επιδιώκοντας – όπου είναι δυνατόν και επιθυμητό – παγκόσμιες συμφωνίες, σε αυτά τα ζητήματα, και κινητοποιώντας τη διεθνή γνώμη. Επίσης, η UNESCO βοηθά στην σύνταξη ή την αναθεώρηση των ανωτέρω κειμένων και φροντίζει για την υιοθέτηση τους και την εφαρμογή τους. Η Επιτροπή των Συμβάσεων και Συστάσεων του Εκτελεστικού Συμβουλίου έχει τη δυνατότητα να ενεργεί αρμοδίως σε περιπτώσεις παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της UNESCO.
Ως παράγοντας οικοδόμησης δεξιοτήτων των Κρατών Μελών
Η UNESCO οργανώνει το πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας, ανάμεσα στα Κράτη Μέλη της, για την οικοδόμηση δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας των κρατών σε όλους τους τομείς, υπό την μορφή της τεχνικής συνεργασίας. Η συμβουλευτική αυτή λειτουργία του Οργανισμού γενικά αφορά στην ανάπτυξη πολιτικών, εθνικών στρατηγικών, έργων, μελετών σκοπιμότητας καθώς και συγκέντρωση χρηματοδοτικών πόρων για την εκτέλεση προγραμμάτων και, τελικά, την ανάπτυξη μεθόδων αξιολόγησης.
Ως καταλύτης για την διεθνή συνεργασία
Η UNESCO παίζει καταλυτικό ρόλο στην αναπτυξιακή συνεργασία, εξασφαλίζοντας ότι οι στόχοι, οι αρχές και οι προτεραιότητες της υιοθετούνται στο πλαίσιο πολυμερών και διμερών προγραμμάτων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, μέσω καινοτομικών προσεγγίσεων, αποτελεσματικών επεμβάσεων και ορθών πρακτικών.
