Στις 18-12-2014, στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι, η κα Άρτεμις Παπαθανασίου, Νομικός Σύμβουλος Α΄ της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΞ, εξελέγη, πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής του δευτέρου Πρωτοκόλλου(1999) στη Σύμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης. Η εν λόγω διεθνής Διακυβερνητική Επιτροπή αποτελεί το όργανο εφαρμογής του δευτέρου Πρωτοκόλλου(1999) στη Σύμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης. Η Επιτροπή αποτελείται από 12 Κράτη της UNESCO (με τετραετή θητεία, εκ περιτροπής), τα οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση της Χάγης και στα δύο Πρωτόκολλά της και συνιστά, στην ουσία, τον κύριο μηχανισμό εποπτείας και εφαρμογής των εν λόγω διεθνών συμβατικών κειμένων. Κύριος σκοπός της Επιτροπής είναι αφενός η ευαισθητοποίηση των Κρατών και των λαών τους, τόσο σε επίπεδο πρόληψης (δηλαδή, σε καιρό ειρήνης) όσο και καταστολής (σε καιρό πολέμου), επί ζητημάτων προστασίας πολιτιστικών αγαθών που ανακύπτουν με αφορμή τις ένοπλες συρράξεις και, αφετέρου, την προτροπή για προσχώρηση στη Σύμβαση και τα δύο Πρωτόκολλα της προς όσα Κράτη δεν το έχουν πράξει μέχρι σήμερα. Μεταξύ άλλων, μια σημαντική αρμοδιότητα της Επιτροπής είναι η εξέταση αιτημάτων Κρατών για απόδοση σε σημαντικά τους πολιτιστικά αγαθά (αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία κλπ) του καθεστώτος ενισχυμένης προστασίας σε περίπτωση ένοπλων συρράξεων. Με δεδομένη την τρέχουσα δραματική κατάσταση, λόγω των ένοπλων συγκρούσεων στη Συρία και το Ιράκ και τη συνακόλουθη καταστροφή μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς των εν λόγω Κρατών, η Επιτροπή, με αφορμή την Απόφαση 2139/2014 του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία καλεί όλα τα εμπλεκόμενα στη σύρραξη της Συρίας μέρη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Συρίας, καταδίκασε με πρόσφατη Δήλωσή της τη χρήση σημαντικών αρχαιολογικών χώρων της Συρίας για στρατιωτικούς σκοπούς και κάλεσε σε επαγρύπνηση τόσο τα Κράτη όσο και εμπλεκόμενους μη κυβερνητικούς οργανισμούς να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αποτραπεί η κυκλοφορία στην παράνομη αγορά τέχνης πολιτιστικών αγαθών κλαπέντων κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι, στο παρελθόν(2011), η Επιτροπή είχε εκφράσει τη βαθιά ανησυχία της για τις σοβαρές βλάβες και καταστροφές ιερών τόπων λατρείας στο Μαλί, ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας, ενώ, κατόπιν συστάσεών της, μετά τη λήξη των ένοπλων συγκρούσεων, ειδικές αποστολές της UNESCO σε συνεργασία με αποστολή της Κυανής Ασπίδας (Blue Shield) πραγματοποίησαν διερευνητικές αποστολές στο Μαλί, προκειμένου να εντοπίσουν τοποθεσίες με σημαντικής αξίας και σημασίας για την ανθρωπότητα αρχαιότητες, οι οποίες βρέθηκαν σε κίνδυνο ή έχουν πληγεί και χρήζουν άμεσης προστασίας και αποκατάστασης. Η Επιτροπή, τέλος, αποτελεί σημαντικό μηχανισμό παρακολούθησης δύο διεθνών συμβάσεων ανθρωπιστικού δικαίου και είναι η πρώτη φορά που εκλέγει Πρόεδρό της έλληνα νομικό.
Η Subsidiary Committee είναι το όργανο εφαρμογής της Σύμβασης του 1970 για την προστασία από την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών και την επιστροφή τους στις χώρες προέλευσης.
First session of the Subsidiary Committee
Election and first session
The Subsidiary Committee has been elected by the Extraordinary meeting of the States Parties to the 1970 Convention which took place on 1st July 2013.
The first session of the Subsidiary Committee took place from 2 to 3 July 2013 at UNESCO Headquarters.
Subsequently, this Committee will be convened every year.
Bureau
Chairperson: Mr Mauricio Escanero (Mexico)
Vice-Chairs: Bulgaria, China, Egypt and Nigeria
Rapporteur: Ms Artemis Papathanassiou (Greece)
Decisions and recommendations
Decisions and recommendations (C70/13/1.SC/Decisions) : EN | FR
